Паян ирхине эпир хамӑрӑн Библие Матфейӑн ҫирӗм ҫиччӗмӗш сыпӑкне уҫатпӑр. Эпир 27-мӗш сӑвӑ йӗркинчен пуҫласа 44-мӗш сӑвӑ йӗрки таранхи пай патне ҫитетпӗр, ҫак пайпа эпир ҫак эрнере тата ҫитес эрнере Иисус Христоса пӑталанӑ чухне пӑхса тухӑпӑр. Нумай ҫул каялла Фредерик Фаррар «Христос пурнӑҫӗ» ятлӑ кӗнеке ҫырнӑ. «Христос пурнӑҫӗ» ятлӑ кӗнекинче унӑн пӗр пай пур, ӑна эпӗ сире хамӑр умри сыпӑка ӑнланма май паракан никӗс вырӑнне вуласа парасшӑн.
«Хӗрес ҫине пӑталаса вӗлерни вӑл — хӑрушӑ та хӑрушӑ япаласем, ҫав тери ыратни, вилӗм мӗнпур ыратӑва кӗртет пулас: пуҫ ҫаврӑнни, ҫан-ҫурӑм ыратни, шыв ӗҫес килни, выҫлӑх, ыйхӑсӑрлӑх, травмӑллӑ лихорадка, столбняк, намӑс, намӑс ҫинчен пӗлтерни, нумайччен асапланни, кӗтмелли хӑрушлӑх, пӑхман сурансене асаплантарни, ҫаксене пурне те тӳсме пулать Ҫутҫанталӑкран килмен позици кашни хусканӑва ыраттарса ячӗ. юн юхтарнӑ, кашни тӗрлӗ инкек майӗпен ӳссе пынӑ май, вӗсем ҫумне ҫунакан та ҫивӗч ӗҫес килнин чӑтма ҫук ыратӑвӗ хушӑннӑ. Ҫак ӳт-пӳ йывӑрлӑхӗсем пурте шалти хумханупа пӑшӑрхану ҫуратнӑ, ҫавӑнпа та вилӗм ҫинчен, вилӗм ҫинчен, ҫын ҫывхарсанах чӗтресе илекен паллӑ мар тӑшман, ҫав тери хӑрушӑ та ытарайми ирӗке тухмалли япала пулса тӑчӗ».
Феррар мӗн каланинчен тата эпир хӗрес ҫине пӑталани ҫинчен мӗн пӗлнинчен пӗр япала паллӑ: кама та пулин пӑталанӑ чухне никам та хӑвӑрт та ыратмасӑр вилӗм ҫинчен шухӑшламан. Этем чысне упраса хӑварасси никама та пӑшӑрхантарман. Пачах пачах урӑхла. Хӗрес ҫине пӑталанӑ ҫынсем ҫын шухӑшласа кӑларнӑ вилӗм ҫинчен калакан ытти меслетсенчен те ытларах асаплӑ асап шыранӑ. Ҫавӑн пек асап тӳссе курнӑ Иисус Христос Ҫӳлхуҫамӑр пирӗншӗн — пирӗншӗн.
Христоса пӑталани, эпир пӗлетпӗр, ҫӑлӑнӑҫ историйӗн чи ҫӳллӗ шайӗ пулса тӑрать. Эпир ҫакна пӗлетпӗр. Вӑл — Туррӑн ҫӑлӑнӑҫ ҫинчен калакан тӗллевӗн тӗп вырӑнӗ. Пурте хӗрес ҫинче вӗҫленет, унта Ҫӳлхуҫа тӗнче ҫылӑхӗсене йӑтса пырать, ҫавӑнпа та ӗненекенсене пурне те ҫӑлӑнӑҫ парать. Хӑйне майлӑ каласан, хӗрес вара Турӑ планӗн чи ҫӳллӗ шайӗ пулса тӑрать, вӑл Туррӑн ырӑлӑхне, ырӑ кӑмӑлне, ырӑ кӑмӑлне, ырӑ кӑмӑлне тата юратӑвне историре нихҫан та пулман пек кӑтартса парать. Туррӑн юратӑвӗпе ырӑлӑхӗн пӗртен-пӗр пысӑк палли хӗрес ҫинче курӑнать. Ҫапла вара эпир хӗрес ҫинчен ҫырнӑ текста кайса Турӑ хӗрес ҫинче юратупа ырӑлӑха хӑйне уҫса пани ҫине пӗтӗм тимлӗхе уйӑрма пултаратпӑр. Мана ҫапла туйӑнать: Иоанн Евангелийӗн шухӑшӗ ытларах чухне ҫавӑн пек. Иоанн хӗрес ҫинчен ҫырнӑ пек, вӑл яланах Турӑ енчен пӑхать. Вӑл ҫакна пророкла калани пурнӑҫланнине, Туррӑн планӗ ҫул ҫинче пулнине тата Туррӑн планӗ графикра пулнине кӑтартать. Эпир Иоанн Евангелине пӑхатпӑр, хӗрес ҫине пӑталанӑ ҫинчен ҫырнине вулатпӑр, вара Иисус Христос вилӗмӗнче Туррӑн мухтавлӑхӗн, ырӑлӑхӗн тата юратӑвӗн тӗлӗнмелле тӗлӗнӗвӗнчен тӗлӗнетпӗр.
Анчах Матфейӑн тӗллевӗ ку мар. Матфей хӗрес патне пачах урӑхла пӑхса пырать. Матфей хӗрес ҫине пӑталанине Турӑ ырӑлӑхӗ енчен мар, ҫынсен усаллӑхӗ енчен ҫырса кӑтартать. Матфей вара ҫынсем мӗн тери усал пулни ҫинчен тата Иисус Христос вилӗмӗ этем чӗрин усаллӑхне мӗн тери кӑтартса пани ҫинчен калать. Эпӗ ҫапла калӑттӑм: Иисус Христос вилӗмӗ, пӗр енчен, Туррӑн юратӑвӗпе ырӑлӑхӗн пӗртен-пӗр чи пысӑк уҫӑмлӑхӗ пулнӑ май, тепӗр енчен, вӑл этем чӗрин ирсӗрлӗхӗпе усаллӑхне кӑтартакан пӗртен-пӗр чи пысӑк та аслӑ уҫӑмлӑх. Ҫапла вара, ҫак пӗр пулӑмра сирӗн икӗ чӑннипех те хирӗҫле чӑнлӑх пур. Ҫапла вара, Апостолсен ӗҫӗсен 2-мӗш сыпӑкӗнче, Петр Аллӑмӗш кунра вӗрентнӗ чухне, вӑл ҫакна Турӑ хушнӑ, анчах эсир ӑна усал алӑпа пурнӑҫланӑ, тет.
Матфей ҫырнӑ Евангели ҫине пӑхсан, эпир хӗрес ҫине пӑталанине Турӑ ырлӑхӗпе юратӑвӗ енчен мар, этем ирсӗрлӗхӗпе усаллӑхӗ енчен курӑпӑр. Вӑл — никампа танлаштарма ҫук усаллӑх. Енчен те хӑҫан та пулин Иеремия 17:9-мӗшӗнчи пророкла каланине тата унӑн сӑмахӗсене курма пулать пулсан, унта вӑл: «Этем чӗри пуринчен те ытларах ултавлӑ та ҫав тери усал», — тенӗ пулсан, вӑл ҫакӑнта. Ҫакӑ вӑл ҫак сӑмахсен тӗрӗслӗхне кӑтартакан пӗртен-пӗр чи пысӑк ҫирӗплетӳ.
Халӗ ӗнтӗ Христос пурнӑҫӗнче усаллӑх унччен пулман пек мар, мӗншӗн тесен вӑл пулнӑ. Усаллӑх Ӑна ҫуралнӑ чухнех вӗлерме хӑтланнӑ. Вӑл Унӑн вӗрентӗвне ятран кӑларма тӑрӑшнӑ. Вӑл Унӑн асамлӑхӗсене чарма тӑрӑшнӑ. Юлашкинчен, усаллӑх еврейсен тата ытти халӑхсен тӗнчинчи тӗрӗслӗхӗн кашни нормине пӑсса, ӑна вилӗм патне илсе ҫитернӗ. Усаллӑх Ăна сутнӑ ӗнтӗ.
Проповедь: Эпӗ сире паян тӗнчере ачасем пек тӑма тата ҫутта тытма сӗнетӗп
Паллашу Филиппӑ ҫырӑвӗ — Павелӑн чиркӗве янӑ юлашки ҫырӑвӗ. Вӑл ӑна Римри тӗрмере ларнӑранпа ҫырать. Филиппӑ 2:6—11-мӗшӗсенче эпир святой Павела юрӑ юрлама пуҫланине итлерӗмӗр. Ҫав сыпӑка эпир «Филиппи гимнӗ» тетпӗр. Павел Филиппӑри ҫынсене пӗр-пӗриншӗн тӑрӑшма, пӗр-пӗрин умне тӑратма чӗнет. Вӑл чарӑнать те хӑй ӑшӗнче: «Мана ҫакӑн ҫинчен тӗслӗх кирлӗ», — тесе шухӑшлать те: «Иисус Христос ҫинчен шухӑшласа пӑх-ха», — тет. Унтан вӑл юрӑ юрласа ярать. Вӑл калать: «Иисус Христос, Турӑ евӗрлӗ пулнӑскер, ҫав пӗртанлӑха тытса тӑма кирлӗ мар тесе шутланӑ та хӑйне пушатнӑ, хӑй ҫине тарҫӑ евӗрлӗ пулнӑ, вилӗм таранах, хӗрес ҫинчи вилӗм патне ҫитичченех, пӑхӑнса пурӑннӑ». Сӑвӑра вӑл Хӗрес хӑрушлӑхӗ патнелле аннӑ чухнехи пек анса ларни пулать. Иисус Христосра Турӑ Хӑй, Ывӑлӗ, Хӑй ҫине тарҫӑ вырӑнне йышӑннӑ та Хӑйне пушатса хӗрес ҫине килнӗ. Çавӑнпа Атте Турӑ Иисуса питӗ ҫӳле ҫӗкленӗ. Иисус ят пур ятран та ҫӳлте тӑрать, ҫавӑнпа та Иисус ячӗпе пурте чӗркуҫленсе ларӗҫ: тӳпере те, ҫӗрре те, ҫӗр айӗнче те пурте чӗркуҫленсе ларӗҫ, пур чӗлхе те Иисус Христос Атте Туррӑн мухтавӗшӗн Ҫӳлхуҫа пулнине йышӑнӗ. Ку гимнра Турӑ юратӑвӗ ҫинчен каласа параҫҫӗ, ӑна пулса пыракан событи пек кураҫҫӗ. Ҫӗнӗ Халалра юрату вӑл — шухӑш мар, юрату вӑл — теори мар, юрату вӑл — чи пысӑк пулӑм. Хӗрес ҫинче мӗн пулса тухнӑ. Иисус пирӗнпе пӗр пек пулса пирӗн ҫылӑхсен вӑйне хӗҫпӑшалсӑрлатнӑ чухне, ӑна илсе вилӗм вӑйне хӗҫпӑшалсӑрлатнӑ чухне тата шуйттан вӑйне хӗҫпӑшалсӑрлатнӑ чухне. Ҫакӑ вара хӗрес ҫинче пулса тухнӑ ӗҫ, ҫакна Павел пире ҫав аслӑ гимнра ҫирӗплетет. Малалла мӗн? Ҫакӑн хыҫҫӑн мӗн пулать? Ҫак сӑмахсем ҫакӑн хыҫҫӑн пыраҫҫӗ. (Филиппӑ 2:12—13 вуласа пар). Эпӗ сире ҫав предложенире питӗ интереслӗ темиҫе сӑмах ҫинчен асӑрхаттарасшӑн. Вӑл ҫапла пуҫлать: «Эсир мана яланах ман умра итленӗ пекех, халӗ те эпӗ ҫук чухне мана итлӗр», — вӑл вӗсенчен ҫук, халӗ вӑл Рим тӗрминче. «Пӑхӑн» сӑмах ҫинчен каласа парам-ха. «Bey» сӑмах акӑлчанла «bey» сӑмаха илтсен, ҫав тери чура пек илтӗнет. Кунта чӑннипе усӑ куракан сӑмах, RSV «итле» тесе куҫарнӑскер, грек чӗлхипе «итле» сӑмах пулать. Итле. Ҫакӑ мана ытларах килӗшет, мӗншӗн тесен вӑл сирӗн ирӗклӗхе упрать. Унта ҫапла ҫырнӑ: «Эпӗ санпа пӗрле чухне эсӗ мана яланах итленӗ пекех, эпӗ ҫук чухне те эсӗ мана итлетӗн». Интереслӗ, еврейла «пӑхӑн» тесе куҫарнӑ сӑмах пӗр пекех, вӑл «итле» сӑмах та. Ку вӑл — чаплӑ еврей сӑмахӗ шема.Второзаконие 5-мӗшӗнче пирӗн синагогӑра сӑваплӑ ӗҫе пуҫлакан предложени пур. «Итле-ха, Израиль, эсӗ пӗр Турра пуҫҫап, пӗр Турра пуҫҫап, сан умӑнта урӑх турӑсем ҫук». Вунӑ ӳкӗт уҫӑлни, шемапа. Чӑнах та, ашшӗ-амӑшӗсем, Павел пирӗн ывӑлсемпе хӗрсене: «Ачасем, аҫӑр-аннӗре итлӗр», — тенӗ чухне вӑл ҫав сӑмахах каланӑ. — Ачасем, аҫӑр-аннӗре итлӗр. Ку мана ытларах килӗшет. Ку вӑл калаҫса татӑлма та май пуррине пӗлтерет. — Аҫу-аннӳне итле, вӗсене итле. Атте-анне, ҫакна калама лайӑхрах. «Мана итле» тесе ан кала. Кала: «Итле мана». Ку лайӑхрах, мӗншӗн тесен вӑл сире итлекен ҫыннӑн ирӗклӗхне пӗлтерет. Ку вӗсен хӑйсен тӳрӗлӗхне пӗлтерет. Ҫавӑн пекех вӑл диалог пынине тата ҫыхӑну пуррине пӗлтерет. Ӗненӳпе ӗҫлӗр Павел малалла ҫапла калать: «Хӑвӑрӑн ҫӑлӑнӑҫӑршӑн хӑраса та чӗтресе ӗҫлӗр, мӗншӗн тесен Турӑ сирӗн ӑшӑрта Хӑйӗн ырӑ йышӑнӑвне пурнӑҫлама кӑмӑл тӑвать». Эпӗ сирӗнпе тата тепӗр япалана сӑнаса тӑмалла, вӑл — чӗлхе йӗрки. Эсир пӗлетӗр-и, чӗлхесем тӗрлӗрен, тӗнчери пур чӗлхе те. Уйрӑмлӑхсем предложение мӗнле ӑнланнине пысӑк витӗм кӳреҫҫӗ. Пӗр тӗслӗх илсе кӑтартам-ха. Нимӗҫ чӗлхинче предложенири глагол предложени пуҫламӑшӗнче мар, вӗҫӗнче пулать. Ку нимӗҫ чӗлхине тарӑн витӗм кӳрет. Вӑл нимӗҫ чӗлхине питӗ тӗрӗс чӗлхе тӑвать. Ахальтен мар ӗнтӗ вӑл ӑсчахсен чӗлхи, мӗншӗн тесен глагол предложени вӗҫӗнче пулни шӑпах ҫав пӗр чӗлхе интересне пула пулать. Пӗр тӗслӗх илсе кӑтартам. Эсӗ хӑвӑн ывӑлна е хӗрне, е аннӳне, е упӑшкуна е арӑмна лавккана мӗн те пулин илме яратӑн пулсан; нимӗҫле ҫапла пулать: «Лавккана, ҫӑкӑр, сӗт, нимӗнле импульслӑ япаласем те ҫук, кай!» См. глагол вӗҫӗнче. Эсир ҫак списока тӗплӗн ҫыратӑр, уйрӑмах «импульс япалисем ҫук» пайне. Юлашкинчен эсир «кай» текен тӗп глагола илтетӗр. Куратӑн-и, наука ҫапла шухӑшлать. Эсир малтан пур даннӑйсене те пуҫтаратӑр, унтан глагола. "Кай!" Халӗ акӑлчан чӗлхи урӑхла. Акӑлчан чӗлхинчи глаголсем, пӗтӗмӗшле илсен, малти вырӑнта тӑраҫҫӗ. Ҫакӑн лайӑх енӗсем те пур. Вӑл пирӗн чӗлхене пысӑк ӗҫлӗ чӗлхе тӑвать. Анчах та ҫитменлӗхсем пур. Сӑмахран, эсир: «Савнӑ чунӑм, лавккана кай-ха-и?» — тетӗр. Унтан вара эпӗ алӑкран тухрӑм ӗнтӗ. Кур? Мӗншӗн тесен эпӗ ӗҫ глаголне илтнӗ ӗнтӗ.
