Mǐ hun Biblu mǐtɔn lɛ zǎnzǎn égbé bo mɔ wemata ko-atɔ́ɔ́ngɔ́ Matie tɔn. Mǐ wá akpáxwé ɖé jí sín wemafɔ 27 jɛ 44 jí, akpáxwé e jí mǐ na ɖɔ xó dó ɖò aklunɔzán gbla elɔ mɛ kpo ee bɔ d’ewu é kpo hwenu e mǐ na ɖò akluzu jí Aklunɔ Jezu Klisu tɔn gbéjé kpɔ́n wɛ é. Xwè mɔkpan ɖíe ɔ, Frederic Farrar wlan Gbɛ̀ Klisu Tɔn. Bɔ ɖo wema e é wlán dó Gbɛ̀ Klísu tɔn mɛ ɔ́ mɛ ɔ́, é ɖó akpáxwé ɖé bɔ un jló ná xa nú mi, bónú mǐ ná mɔ nukúnnú jɛ akpáxwé e ɖo nukɔn mǐtɔn é wú.
"Kú e è hu gbɔn akluzu jí é cí ɖɔ nǔ baɖabaɖa lɛ kpo nǔ baɖabaɖa lɛ kpo bǐ wɛ ɖ’emɛ ɖɔhun. Tamɛyiyi, xúxú, kɔgbidinúmɛ, xovɛ, amlɔmadɔ́, zozo syɛnsyɛn, tetanus, winnya, winnya ɖiɖɔ, yajiji nú táan gegě, adohu adohu e ɖò te kpɔ́n mɛ é, akpà e è ma kpé nukún dó wu ǎ lɛ é sín kú sixu nyí nǔjɔnǔ. é nɔte kpɛɖé kpɛɖé ɖò fí e é na zɔ́n bɔ mɛ e ɖò wuvɛ̌ sè wɛ é na mɔ gbɔdónúmɛ ɖò ayi mɛ ǎ é. hun, bɔ hwenu e wuvɛ̌ alɔkpa alɔkpa lɛ ɖokpo ɖokpo ɖò jijɛji wɛ kpɛɖé kpɛɖé é ɔ, kɔgbidinúmɛ e ɖò jiji wɛ bo ɖò jiji wɛ é sín wuvɛ̌ e è ma sixu dɛ na ǎ é gɔ́ nú ye. ɖiɖe tɔ́n ɖagbeɖagbe.”
Nǔ ɖokpo ɖò wɛn ɖò nǔ e Ferrar ɖɔ é kpo nǔ e mǐ tuùn dó akluzu jí xixo wu é kpo mɛ bɔ é wɛ nyí ɖɔ: Ðò akluzu jí xixo mɛ ɔ, mɛɖebǔ kún nɔ lin tamɛ dó kú e nɔ yawu kú bo ma nɔ vɛ́ mɛ ǎ é jí ó. Mɛɖebǔ nɔ lin tamɛ dó lee è na hɛn sísí gbɛtɔ́ tɔn ɖó bǎ ɖé mɛ gbɔn é jí ǎ. Nǔ e gbɔn vo tawun é wɛ. Mɛ e nɔ xwè akluzu jí lɛ é nɔ ba yadonumɛ e nɔ vɛ́ mɛ é ɖé, bo nɔ dó winnya mɛ bǐ mlɛ́mlɛ́, bɔ é hugǎn tuto kú tɔn ɖevo ɖebǔ e gbɛtɔ́ ko ɖó ayǐ kpɔ́n é. Bɔ ya e Aklúnɔ mǐtɔn Jezu Klísu dɛ ɖ'é nu nú mǐ ɔ́ nɛ́ – ɖó mǐ wú.
Mǐ tuùn ɖɔ Klisu sín akluzu jí xixo wɛ nyí nǔ e jɛ ɖò hwenuxó hwlɛngán tɔn mɛ é sín vivɔnu. Mǐ tuùn mɔ̌. É wɛ nyí nǔ taji e ɖò linlin Mawu tɔn e kúnkplá hwlɛngán é mɛ é. Nǔ bǐ nɔ́ wá fó ɖó aklúzu jí fí e Aklúnɔ nɔ hɛn hwɛ gbɛ ɔ́ tɔn lɛ́ɛ ɖe é, bɔ énɛ́ ɔ́ wú ɔ́, é nɔ́ ná hwlɛngán mɛ e ɖi nǔ lɛ́ɛ bǐ. Bɔ ɖò ali ɖé nu ɔ, akluzu ɔ hwenɛnu ɔ, tito Mawu tɔn sín vivɔnu wɛ, bɔ é nɔ ɖè fɛ́nú kpo nǔblawukúnúmɛ kpo ɖagbewiwa kpo xomɛnyínyɔ́ kpo wanyiyi Mawu tɔn kpo xlɛ́ lee nǔ ɖevo e jɛ ɖò hwenuxó mɛ lɛ é ɖebǔ ma sixu bló gbɔn kpɔ́n ǎ é. Wǎn yíyí kpódó fɛ́nú tɔn kpó sín xlɛ̌ ɖaxó ɖokpó ɔ́ wɛ è nɔ mɔ ɖo aklúzu jí. Bɔ mɔ̌ mɛ ɔ, mǐ sixu yì wemafɔ e ɖɔ xó dó akluzu jí é ɖé jí bo sɔ́ ayi mǐtɔn bǐ ɖó wanyiyi kpo fɛ́nú kpo e Mawu ɖexlɛ́ ɖò akluzu jí é jí. É cí nú mì ɖɔ, ɖò akpáxwé ɖaxó ɔ mɛ ɔ, linlin e Wɛn Ɖagbe Jaan tɔn ɖó é nɛ. Lee Jaan wlan nǔ dó akluzu wu gbɔn é ɔ, é nɔ gosin linlin Mawu tɔn mɛ hwebǐnu. É xlɛ́ ɖɔ nǔɖɔɖ’ayǐ ɖé sín jijɛ wɛ, ɖɔ tuto Mawu tɔn e ɖò ali jí é kpo tuto Mawu tɔn e ɖò tuto jí é kpo wɛ. Bɔ mǐ kpɔ́n Wɛn Ɖagbe Jaan tɔn ɔ́, bó xa nǔ e è wlán dó aklúzu jí ɔ́ wú é, bɔ adohu adohu n'i ɖó susu Mawu tɔn kpódó fɛ́nú tɔn kpódó wǎn yíyí tɔn kpó wú ɖo kú Jezu Klísu tɔn mɛ.
Amɔ̌, linlin Matie tɔn nɛ ǎ. Matie sɔ́ linlin e gbɔn vo tawun é dó sɛkpɔ akluzu ɔ. Matie ɖɔ xó dó aklúzu jí ɔ́ wú ǎ, é nyí ɖagbewiwa Mawu tɔn sín linlin mɛ wɛ ǎ, lo ɔ́, é ɖɔ xó dó nǔnyanyawiwa gbɛtɔ́ lɛ́ɛ tɔn wú. Bɔ nǔ e jí Matie sɔ́ ayi ɖó é wɛ nyí lě e gbɛtɔ́ lɛ́ɛ nylá gbɔn é, kpódó lě e kú Jezu Klísu tɔn ɖe nǔ nyanya e ɖo ayi gbɛtɔ́ tɔn mɛ é xlɛ́ gbɔn é kpó. Bɔ un ná ɖɔ ɖɔ lě e kú Jezu Klísu tɔn ɖo alɔ ɖokpó mɛ ɔ́, é nyí nǔ ɖokpó géé e ɖe xlɛ́ wanyiyi kpódó fɛ́nú Mawu tɔn kpó é ɔ́, mɔ̌ ɖokpó ɔ́, ɖo alɔ ɖěvo mɛ ɔ́, é nyí nǔ ɖokpó géé e xlɛ́ nǔblíblí kpódó nǔnyanyawiwa kpó e ɖo ayi gbɛtɔ́ tɔn mɛ é. Enɛ wu ɔ, a ɖó nǔgbo wè e gbɔn vo tawun lɛ é bɔ è ɖè ye xlɛ́ ɖò nǔwiwa ɖokpo enɛ mɛ. Bɔ mɔ̌ wɛ é nyí gbɔn bɔ ɖò Mɛsɛ́dó wemata 2gɔ́ ɔ mɛ ɔ, hwenu e Piyɛ́ɛ ɖò wɛnɖagbe ɔ jla wɛ ɖò Pantekotu hwenu é ɔ, é ɖɔ ɖɔ Mawu wɛ sɔ́ nǔ enɛ ɖ’ayǐ có, midɛɛ lɛ ka sɔ́ alɔ nyanya dó bló bɔ é jɛ.
Bɔ hwenu e mǐ ná ɖo Wɛn Ɖagbe Matie tɔn kpɔ́n wɛ hwenɛ́nu ɔ́, mǐ ná mɔ aklúzu jí yiyi ɔ́ ɖo fɛ́nú Mawu tɔn kpódó wǎn yíyí tɔn kpó sín akpáxwé ǎ, lě e mǐ ná mɔ ɖo gbɛtɔ́ sín nǔ kwijikwiji kpódó nǔnyanyawiwa kpó sín akpáxwé é. Nǔnyanyawiwa e è ma sixú jlɛ́ ǎ é wɛ. Bɔ enyi fí ɖé tíìn bɔ è mɔ nǔɖɔɖ’ayǐ ɔ kpo xó e ɖò Jelemíi 17:9 mɛ é kpo, fí e é ɖɔ ɖè ɖɔ, “Ayi gbɛtɔ́ tɔn nɔ flú mɛ hú nǔ bǐ, bo nɔ lɛ́ nyla tawun” é ɔ, fí elɔ wɛ. Kúnnuɖenú ɖokpo géé e xlɛ́ ɖɔ xó enɛ nyí nugbǒ é nɛ.
Din ɔ́, é cí ɖɔ nǔnyanyawiwa kún tɔ́n ɖo Klísu sín gbɛzán mɛ jɛ nukɔn nú nǔ élɔ́ ó ɖɔhun ǎ, ɖó é ko tɔ́n. Nǔnyanyawiwa tɛ́nkpɔ́n bó ná hu i hwenu e è jì i é. É tɛ́n kpɔ́n bó ná hɛn nǔkplɔ́nmɛ Tɔn gblé. É tɛ́n kpɔ́n bo ɖó nùjiwǔ Tɔn lɛ te. Wǎgbɔ tɔn ɔ, nǔnyanyawiwa zɔ́n bɔ è ɖó hwɛ n’i ɖɔ é na kú gbɔn hwɛjijɔ sín nǔgbododó e ɖò Jwifu lɛ kpo Kosi lɛ kpo sín gbɛ̀ ɔ mɛ lɛ é bǐ gbídígbídí gblamɛ. Nǔnyanyawiwa ko sà ɛ.
Wɛnɖagbe: Un jló ɖɔ mi ni nɔte yɔkpɔvu ɖɔhun ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ égbé bo hɛn weziza ɔ .
Nùjlɛjlɛ Filipunu lɛ́ɛ wɛ nyí wěma gudo tɔn e Pɔ́lu wlán sɛ́ dó agun ɔ́ é. Hwenu e é ɖo gankpá mɛ ɖo Hlɔma é wɛ é wlán. Ðò Filipunu lɛ 2:6-11 mɛ ɔ, mǐ ɖótó Mǐmɛ́ Pɔlu hwenu e é ɖò han ɖé jì wɛ é. Mǐ tlɛ nɔ ylɔ́ akpáxwé énɛ́ ɔ́ ɖɔ "han Filipunu lɛ́ɛ tɔn." Pɔlu ɖò wusyɛn dó lanmɛ nú Filipunu lɛ wɛ ɖɔ ye ni nɔ kpé nukún dó yeɖée wu, bo nɔ sɔ́ yeɖée ɖó nukɔn ɖò tlɛnmɛ. É nɔte bo lin tamɛ dó éɖée jí ɖɔ: “Un ɖó hudo lǒ ɖé tɔn dó nǔ elɔ wu,” bo ɖɔ: “Lin tamɛ dó Jezu Klisu jí.” Bɔ enɛ gudo ɔ, é nɔ gbà han ɖé. É ɖɔ: "Jezu Klísu e ɖo Mawu sín akpajlɛ́ mɛ, Mawu sín akpajlɛ́ énɛ́ ɔ́, é mɔ ɖɔ é kún ɖo dandan ɖɔ é ní hɛn nǔjlɛ́jlɛ́ énɛ́ ɔ́ ó, bó ɖe éɖéé síìn, bó sɔ́ akpa, mɛsɛntɔ́ sín akpajlɛ́, bó setónú káká yi kú, kú e é kú ɖo aklúzu jí é." Ðò xógbe ɔ mɛ ɔ, é nyí jǐ yiyi alɔkpa ɖé hwenu e a ɖò ɖiɖekpo wɛ bo ɖò xɛsi ɖi nú Akluzu ɔ wɛ é. Ðò Jezu Klisu mɛ ɔ, Mawu ɖesu, Vǐ ɔ, sɔ́ kannumɔ sín acɛ dó éɖée jí, bo ɖè éɖée sín vɔ̌, bo wá akluzu jí. Énɛ́ ɔ́ wú wɛ Tɔ́ Mawu ɔ́ sɔ́ Jezu su ɖaxó ɖé. Jezu wɛ nyí nyǐkɔ e hú nyǐkɔ ɖěbǔ é, bónú mɛ e ɖo sɛ́xwé lɛ́ɛ, mɛ e ɖo ayǐkúngban jí lɛ́ɛ, mɛ e ɖo ayǐkúngban glɔ́ lɛ́ɛ bǐ ná jɛ kpo ɖo Jezu sín nyǐkɔ mɛ, bɔ ɖɛ lɛ́ɛ bǐ ná yí gbe ɖɔ Jezu Klísu wɛ nyí Aklúnɔ, bó ná dó kpa susu nú Mawu Tɔ́ ɔ́. Han élɔ́ ɖɔ wanyiyi Mawu tɔn e è nɔ mɔ dó mɔ nǔ e jɛ é ɖé é xó. Ðò Alɛxwé Yɔyɔ̌ ɔ mɛ ɔ, wanyiyi nyí linlin ɖé ǎ, wanyiyi nyí linlin ɖé ǎ, wanyiyi nyí nǔ e jɛ é ɖé ɖò taji hugǎn. Nǔ e jɛ ɖò Akluzu jí é wɛ. Hwenu e Jezu ɖe éɖée xlɛ́ mǐ bo ɖè hwɛ mǐtɔn lɛ sín hlɔnhlɔn síìn é wɛ, bo ɖè kú ɖesu sín hlɔnhlɔn síìn gbɔn é yíyí gblamɛ, lobo ɖè awovi sín hlɔnhlɔn síìn. Bɔ nǔ e jɛ ɖo aklúzu jí é nɛ́, bɔ nǔ e Pɔ́lu tɛɖɛ̌ jí nú mǐ ɖo han ɖaxó énɛ́ ɔ́ mɛ é nɛ́. Etɛ ka jɛ nukɔn? Etɛ ka bɔ d’ewu? Xó e bɔ d'é wú lɛ́ɛ nɛ́. (Xà Filipunu lɛ 2:12-13) Mi nú má gb’akpá nú mi dó xókwín klewun e ɖò xógbe enɛ mɛ bo dɔn mɛ tawun lɛ é jí. É jɛ xó ɖɔ jí ɖɔ ''Lee mi nɔ setónú nú mì tɛgbɛ ɖò nukɔn ce gbɔn é ɔ, dìn ɔ, mi nɔ setónú nú mì hwenu e un ma ɖò finɛ ǎ é," é ɖò zɔ nú ye, dìn ɔ, é ɖò gankpá Hlɔma tɔn mɛ. Mi nú má ɖɔ xókwín "tónúsíse" ɔ nú mi. Xókwín "setónú" ɔ nɔ cí rote kpo kannumɔgbenu kpo ɖɔhun hwenu e mǐ sè xókwín Glɛnsigbe tɔn "setónú" é. Xókwín e è zán tawun ɖò fí bɔ RSV lilɛ dó "setónú" é wɛ nyí xókwín "tótó" ɖò Glɛkigbe mɛ. Ɖótó. Bɔ un yí wǎn nú enɛ hugǎn, ɖó é nɔ hɛn mɛɖéekannuninɔ towe ɖó te. Bɔ é ɖɔ, "Lee a nɔ ɖótó mì tɛgbɛ hwenu e un ɖò kpɔ́ xá we é gbɔn é ɔ, un na bo ma ɖò finɛ ǎ ɔ, a nɔ ɖótó mì." É nyɔ́ kpɔ́n ɖɔ xókwín e è lilɛ dó "setónú" ɖò Ebléegbe mɛ é nyí ɖokpo ɔ, é lɛ́ nyí xókwín "tótó" ɔ. Xókwín Ebléegbe tɔn ɖaxó shema wɛ.Ðò Sɛ́nflínmɛ 5gɔ́ ɔ mɛ ɔ, mǐ ɖó xógbe e bɛ́ sinsɛnzɔ́ mímɛ́ ɔ ɖò kplɔ́ngbasá ɔ é ɖé. "Izlayɛ́li, mi ɖótó, Mawu ɖokpó géé wɛ mi ná sɛn, Mawu ɖokpó géé wɛ mi ná sɛn, nǔmɛsɛn ɖěvo ná sɛn ɖo nukɔn mitɔn ǎ." Sɛ́n Wǒ lɛ́ɛ sín nukúnnúmɔjɛnǔmɛ, kpódó shema kpó. Nugbo ɔ, mɛjitɔ lɛ, hwenu e Pɔlu ɖɔ nu vi sunnu mitɔn lɛ kpodo vi mitɔn nyɔnu lɛ kpo ɖɔ, "Vi mitɔn lɛ, mi se nu mɛjitɔ mitɔn lɛ" ɔ, nugbo ɔ, xogbe ɖokpo ɔ wɛ e zan. "Vi lɛ, mi ɖotó mɛjitɔ mitɔn lɛ." Un yí wǎn nú enɛ hugǎn. E nɔ xlɛ ɖɔ xóɖɔɖókpɔ́ sín ali ɖé tíìn, é lɔmɔ̌. "Mi se mɛjitɔ mitɔn lɛ, mi se ye." Bɔ, mɛjitɔ́ lɛ, xókwín ɖagbe hugǎn e è na ɖɔ é wɛ. Ma ɖɔ: “Se tónú nú mì” ó. Mi ɖɔ: “Mi ɖótó mì.” É nyɔ́ hú mɔ̌, ɖó é nɔ xlɛ́ mɛɖéekannuninɔ mɛ e ɖò tó ɖó we wɛ é tɔn. É nɔ xlɛ́ gbejininɔ yeɖesunɔ tɔn. É nɔ lɛ́ xlɛ́ ɖɔ xóɖɔɖókpɔ́ ɖé ɖò jijɛ wɛ bɔ kancica ɖé ɖò jijɛ wɛ. Wà Nǔ Dó Nùɖiɖi Towe Wu . Pɔlu yi nukɔn bo ɖɔ, ɖo xogbe e gbakpé tawun e mɛ ɔ, "Mi wa hwlɛngán mitɔn kpodo xɛsi kpodo sísɔ́sísɔ́ kpo, ɖó Mawu ɖo azɔ wa wɛ ɖo mi mɛ, bɔ mi nɔ jló bo nɔ wa gbeta ɖagbe tɔn." Un lɛ́ ɖó nǔ ɖokpo bo na kpɔ́n xá mi bɔ é wɛ nyí gbè lɛ sín tito. A tuùn ɖɔ gbè lɛ gbɔn vo, gbè e ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ lɛ é bǐ wɛ. Vogbingbɔn e ɖò ye tɛntin lɛ é nɔ wà nǔ dó lee a nɔ mɔ nukúnnú jɛ xógbe ɔ mɛ gbɔn é wu tawun. Mi nú má na kpɔ́ndéwú ɖé mi. Ðò Allemand-gbè mɛ ɔ, xógbe e ɖò xógbe ɖé mɛ é nɔ ɖò xógbe ɔ sín vivɔnu, é nɔ ɖò xógbe ɔ sín bǐbɛ̌mɛ ǎ. Enɛ wà nǔ dó Allemand-gbè wu tawun. É nɔ zɔ́n bɔ gbè Allemand tɔn nɔ nyí gbè e sɔgbe tawun é ɖé. E kpaca mɛ ɖɔ gbè nunywɛ xwitixwitizɔ́watɔ́ lɛ tɔn wɛ ǎ, ɖó é sɔgbe tawun ɖó gbè kplɔnkplɔn ɖokpo enɛ wu bɔ xógbe ɔ ɖò xógbe ɔ sín vivɔnu. Un na na kpɔ́ndéwú ɖé mi. Mǐ ni ɖɔ ɖɔ a ɖò vǐ sunnu towe alǒ vǐ nyɔnu towe, alǒ nɔ towe, alǒ asú towe, alǒ asì towe sɛ́dó axi ɔ mɛ wɛ bonu ye na yì ba nǔ ɖé; xógbe ɖé ɖò Allemand mɛ na yì lě, "Yì axi ɔ mɛ, wɔxúxú, anɔsín, nǔ e nɔ hɛn mɛ j’ayǐ lɛ é ɖě ǎ, yì!" Kpɔ́n xókwín ɔ ɖò vivɔnu. A ɖo wěma élɔ́ wlán wɛ ganjí, ɖò taji ɔ́, akpáxwé "no impulse items" tɔn. Gbɔn gudo ɔ, a se xogbe taji ɔ, "yi." Mi mɔ, lěe nǔnywɛ xwitixwiti nɔ lin nǔ gbɔn é nɛ. A nɔ xò nǔ lɛ bǐ kplé jɛ nukɔn, enɛ gudo ɔ, a nɔ xò xógbe ɔ kplé. "Yì!" Dìn ɔ, Glɛnsigbe gbɔn vo. Xógbe e ɖò Glɛnsigbe mɛ lɛ é, ɖò kpaa mɛ ɔ, wɛ nɔ jɛ nukɔn. Bɔ lè ɖé lɛ ɖò enɛ mɛ. É nɔ zɔ́n bɔ gbè mǐtɔn nɔ nyí gbè nǔwiwa tɔn ɖaxó ɖé. Nǔ nyanya lɛ ka tíìn. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, a nɔ ɖɔ, "Wanyinanɔ ce, yì axi ɔ mɛ, a ka na yì ǎ?" Bɔ enɛ ɔ gudo ɔ, un ko tɔ́n sín hɔn ɔ nu. D'alɔ? Ðó un ko sè xógbe nǔwiwa tɔn ɔ ɖ’ayǐ.
