Yɛ afi 1805 latsaa be lɛ mli lɛ, India maŋtsɛmɛi kɛ tawuulɔi ayibɔ ko kpe yɛ kuu ko mli yɛ Buffalo Creek, New York koni amɛbo Kristofoi ashɛɛ sane lɛ he wiemɔ ni Mr. Cram ko ni jɛ Boston Maŋsɛɛ Sanekpakpa Shiɛlɔi Akuu lɛ mli lɛ kɛha lɛ toi. Yɛ shiɛmɔ lɛ sɛɛ lɛ, Red Jacket, ni ji maŋtsɛmɛi ni nyiɛɔ hiɛ lɛ ateŋ mɔ kome lɛ ha hetoo. Nɔ ni fata nibii krokomɛi ahe ji akɛ, onukpa lɛ kɛɛ:
"Nyɛminuu, okɛɛ akɛ gbɛ kome pɛ yɔɔ ni atsɔɔ nɔ ajaa Mumɔ Kpeteŋkpele lɛ ni asɔmɔɔ lɛ. Kɛji jamɔ kome pɛ yɔɔ lɛ, mɛni hewɔ nyɛ blɔfomɛi lɛ nyɛsoro nyɛhe waa yɛ he? Mɛni hewɔ nyɛ fɛɛ nyɛkpɛlɛɛɛ nɔ, taakɛ nyɛ fɛɛ nyɛbaanyɛ nyɛkane Wolo lɛ?
"Nyɛminuu, akɛɛ wɔ akɛ oshiɛɔ ohaa blɔfomɛi ni yɔɔ nɛkɛ he nɛɛ. Mɛi nɛɛ ji wɔ akutsoŋbii. Wɔle amɛ jogbaŋŋ. Wɔbaamɛ be fioo ni wɔkwɛ nɔ ni oshiɛmɔ lɛ náa amɛnɔ hewalɛ. Kɛji wɔna akɛ ehaa amɛyeɔ anɔkwa, ehaa amɛyeɔ anɔkwa ni amɛsumɔɔɔ ni amɛshishiuɔ Indiabii lɛ ekoŋŋ lɛ, wɔbaasusu nɔ ni okɛɛ lɛ he."
Ni kɛ́ mɔ fɛɛ mɔ mɛ koni ena hewalɛ ni wɔjamɔ lɛ yɔɔ yɛ wɔnɔ dani amɛkpɛ amɛyiŋ akɛ amɛbaakpɛlɛ nɔ hu? Mɛi enyiɛ baakpɛlɛ wɔjamɔ lɛ nɔ kɛji amɛkwɛ srɔtofeemɔ ni ekɛba wɔshihilɛ mli lɛ nɔ?
Bɔfo Petro kɛɛ yɛ eklɛŋklɛŋ wolo lɛ mli akɛ gbɔmɛi, tamɔ Chief Red Jacket lɛ, miikwɛ wɔhe fɛɛ he ni wɔfeɔ koni amɛna srɔtofeemɔ ni wɔhemɔkɛyeli lɛ kɛbaa wɔshihilɛ mli lɛ. Mɛi ni jeee heyelilɔi miihi shi yɛ wɔhe fɛɛ, Petro kɛɛ, "Nyɛjea nyɛhe yɛ gbɛ ni sa nɔ yɛ jeŋmajiaŋbii lɛ ateŋ, koni kɛji amɛwie amɛshi nyɛ akɛ nyɛfeɔ efɔŋ lɛ, amɛkwɛ nyɛnitsumɔi kpakpai lɛ ni amɛwo Nyɔŋmɔ hiɛ nyam yɛ saramɔ gbi lɛ nɔ" (1 Petro 2:12). Wiemɔ ni ji see lɛ shishi ji "kwɛ," jeee hiŋmɛi ni hoɔ shi moŋ mɔdɛŋbɔɔ ni akɛjwɛŋmɔ maa nɔ. Mɛi mii ŋma wɔ he saji amɛshwie shi yɛ amɛjwɛŋmɔ mli. Mɛi miikwɛ wɔ kɛji wɔsumɔɔ loo wɔsumɔɔɔ, titri lɛ kɛji wɔkɛɛ wɔji heyelilɔi.
Nɔ ni kadiɔ Kristofoi ashihilɛ ji emuuyeli mlihilɛ. Ani jeee nakai ji nɔ ni Chief Red Jacket taoɔ ena yɛ blɔfomɛi lɛ amli: kɛji amɛji mɛi kpakpai, amɛyeɔ anɔkwa, ni amɛkɛ amɛhe wooo shishiumɔ mli?
I. Emuuyeli shishinumɔ Emuuyeli ji shihilɛ mli nifeemɔ ni nɔ kwɔ ni damɔ mɔ diɛŋtsɛ jeŋba he mla nɔ ni ekɛ ehe wooo be mli nibii ni asumɔɔ loo mɛi babaoo agbɛtsɔɔmɔi amli. Emuuyeli ji kɛha mɔ diɛŋtsɛ subaŋ nɔ ni hewalɛnamɔ ji kɛha gbɔmɔtso lɛ loo 20/20 ninamɔ ji kɛha hiŋmɛii lɛ. Emuuyeli jɛɔ wiemɔ integer mli. Mɔ ni yeɔ emuu lɛ ji mɔ ni yeɔ emuu, amɛshihilɛi ji nɔ ni akɛtoɔ he kome. Gbɔmɛi ni yeɔ emuu lɛ bɛ nɔ ko ni amɛkɛteeɔ ni amɛsheɔ gbeyei hu. Taakɛ Salomo ŋma lɛ, "Mɔ ni hiɔ shi yɛ emuuyeli mli lɛ hiɔ shi shweshweeshwe" (Abɛi 10:9). Amɛshihilɛ ji woji ni agbele naa. Amɛkɛɛ jeŋ ko ni miikwɛ lɛ akɛ, "Yaa nɔ okwɛ. Mijeŋba kɛ mihemɔkɛyelii lɛ kpãa gbee. Minyiɛmɔ kɛ miwiemɔ lɛ kpãa gbee. Mijeŋba kɛ mijajemɔ lɛ kpãa gbee. Mɔ ni miji yɛ Hɔgbaa lɛ baafee nakai nɔŋŋ yɛ Hɔɔ kɛ otsi lɛ mli gbii krokomɛi fɛɛ."
II. Emuuyeli mlihilɛ he nɔkwɛmɔnɔ lɛ Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, Yesu ji anɔkwayeli he nɔkwɛmɔ nɔ ni fe fɛɛ. Eshihilɛ ye ehetsemɔ kɛ subaŋ ni hi jogbaŋŋ lɛ he odase, ni ehenyɛlɔi lɛ baanyɛ ajaje pɛ akɛ, "Be ni amɛba lɛ, amɛkɛɛ lɛ akɛ, "Tsɔɔlɔ, wɔle akɛ Oyeɔ anɔkwa ni okɛ ohe wooo mɔ ko sɛɛ, ejaakɛ Ojieee hiɛaŋkwɛmɔ kpo (A) [a] shi moŋ otsɔɔ Nyɔŋmɔ gbɛ lɛ anɔkwa" (Marko 12:14. man of integrity." Yɛ eshihilɛ naagbee yɛ shikpɔŋ nɛɛ nɔ biɛ po beni edamɔ Pilato hiɛ yɛ kojomɔ ko he fɛoyeli mli lɛ, nɔyelɔ lɛ kɛɛ, ""Minaaa nɔ ko ni mikɛbaawo nuu nɛɛ fɔ" ( Luka 23:4 ). Nɔ ko bɛ ni abaadamɔ nɔ aye fɔ, odaseyeli ko bɛ ni tsɔɔ akɛ etɔ̃, ni ana yɛ Yesu he. Yɛ gbɛ kroko nɔ lɛ, esubaŋ kɛ ehemɔkɛyeli lɛ kpãa gbee, enyiɛmɔ kɛ ewiemɔ kpãa gbee, esubaŋ kɛ ejajemɔ lɛ kpãa gbee.
Yiŋtoi nɛɛ ahewɔ ni Petro tsɔɔ heyelilɔi fɛɛ akɛ: "Ejaakɛ atsɛ nyɛ kɛha enɛ, ejaakɛ Kristo hu na amanehulu eha nyɛ, ni eshi nɔkwɛmɔnɔ eha nyɛ, koni nyɛnyiɛ enajiaŋ" (1 Petro 2:21). Petro kɛ nɔkwɛmɔnɔ, emuuyeli mlihilɛ he nɔkwɛmɔ nɔ ni esa akɛ wɔnyiɛ sɛɛ lɛ haa wɔ. Kɛji je lɛ miikwɛ wɔ lɛ, belɛ esa akɛ wɔ hu wɔkwɛ Kristo. E sa nɛ waa kase e nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ. E sa nɛ waa pee kaa bɔ nɛ e pee ɔ.
Charles Sheldon kɛ shɛɛ saji ni nyiɛ sɛɛ ha yɛ esɔlemɔ ni yɔɔ Topeka, Kansas lɛ mli yɛ heyelilɔi akutso ko ni bɔi Yesu subaŋ, subaŋ, kɛ enyiɛmɔ he nɔkwɛmɔnɔ lɛ he. Ekɛ 1 Petro 2:21 lɛ tsu nii akɛ eŋmalɛ. Abua eshiɛmɔi lɛ anaa awo wolo ko mli, ni ji In His Steps, ni bafee wolo ni ahɔ̃ɔ fe fɛɛ amrɔ nɔŋŋ. Sane lɛ tsɔɔ bɔ ni sɔlemɔ lɛ mli bii titrii lɛ here amɛsɔɔlɔ lɛ kaa lɛ nɔ amɛha lɛ nɔ.