ኩሉካ ንኢየሱስ ምውፋይ - ሮሜ 12
መጠቃለሊ
የሱስ ወትሩ ሓደ ሰብ ኣብ ምስዓብ ኩሉ ይሓትት’ዩ። ፍሉይ ነገር ገይሩ ኣይፈልጥን። ከምኡ እንተ ዝገብር ነይሩ፡ ሓደ ሃብታም መንእሰይ ንየሱስ ክስዕቦ ዝመጸሉ ግዜ ምኾነ ነይሩ። ብደገ እቲ ሰብኣይ ዓቢ ሰዓቢ ዝገብር ኩሉ መጻወድያታት ነይርዎ። ብውሽጡ ግና ሒዝዎ ነበረ። የሱስ ነዚ ኣለለየ። ብኸፊል ቃል ኪዳን ኣይቅበልን እዩ። ሽዑ ኣይገበረን፤ ሕጂ ኣይገብሮን’ዩ። ሃዋርያ ጳውሎስ ንክርስቶስ ምሉእ ብምሉእ ምስዓብ እንታይ ማለት ምዃኑን ኣብ ህይወት ሓደ ሰብ ዝገብሮ ሳዕቤናዊ ለውጥታትን ስነ-መለኮታዊ ቅርጺ ይህብ።
እዚ ስብከት እዚ ንሰማዕቲ ኣምላኽ ብዘይ ቅድመ ኩነት ኢድካ ምሃብ ከም ዝጽበ ከዘኻኽሮም እዩ። ሓንሳብ ምስ ተሰርሐ ግን ንሓደ ሰብ ናብቲ ዝደልዮ ሓቀኛ ህይወት ዝቕይር ሜታሞርፎሲስ ይፍጸም።
መእተዊ
ሆኪ ፖኪ ጌርኩም ትፈልጡ ዶ? እታ ንእሽቶ ደርፍን ሳዕስዒትን’ያ ጸጋማይ ቅልጽምና ወይ የማነይቲ እግርና ወይ ካልእ ክፋል ኣካላትና ኣብቲ ዓንኬል ኣእቲና ነቕንቕጣ፡ ድሕሪኡ “ንርእስኻ ተጠውያ” እትብለና። “ምሉእ ነብስኻ ኣብ ...” ብዝብል ትእዛዝ ዝዛዘም ንጡፍን ሓደ ሓደ ግዜ ድማ ኣድካሚን ንእሽቶ ልምምድ’ዩ።
ብዛዕባ’ታ ደርፍን ሳዕስዒትን ክሓስብ ከለኹ፡ ካልእ መምርሒ’ዩ ዝዝከረኒ። እዚኣ ካብ ሃዋርያ ጳውሎስ እያ፣ ከምዚ ኢሉ ይጽሕፍ፦ “ስለዚ ኣሕዋተየ፣ ብምሕረት ኣምላኽ፣ ስጋኹም ከም ህያው መስዋእቲ፣ ቅዱስን ንኣምላኽ ባህ ዘብልን ጌርኩም ከተቕርቡ እላቦ። እዚ መንፈሳዊ ኣምልኾኹም እዩ” (ሮሜ 12፡1)። “ስጋኹም ከተቕርቡ” ጳውሎስ “ኩሉ ገዛእ ርእስኹም ኣእትዉ” ዝብሎ ኣገባብ እዩ። እቲ ኣምልኾ ኢልና እንጽውዖ ልምዲ መዝሙርን ሳዕስዒትን ምሉእ ሰብና ንኣምላኽ ምቕራብ ዘጠቓልል እዩ። እዚ ካብ’ቲ ልምዲ ሳዕስዒት ዝኸበደ’ዩ።
መብዛሕትና ኣብ ቤተ ክርስቲያን መስዋእቲ ገንዘብ ምሃብ ዝብል ሓሳብ ንርድኦ ኢና። ጻሕልን ፖስታን ኣሎ፡ ገንዘብና ወይ ቸክና ኣብ ፖስታ ኣእቲና ኣብ ጻሕሊ ነውድቖ። ኣብ ህይወትና ንዝረኸብናዮ በረኸት ኣምላኽ ኣፍልጦ ምሃብ ዝውክል እዩ፤ ንኣገልግሎት ጉባኤ ዘለና ተወፋይነት ዝውክል እዩ፤ ኣካል ኣምልኾና እዩ፤ ኣምላኽ ዝያዳ ንኽባርኸና መስኮት ሰማይ እንኸፍተሉ መንገዲ’ዩ፤ ንብዙሓት ንዋታዊነት ጸረ መርዚ እዩ ዝውክል። ውሑዳት ገለ ምትብባዕ ክጥቀሙ ይኽእሉ እኳ እንተኾኑ መብዛሕትና ግን ንቤተክርስትያን መስዋእቲ ምቕራብ እንታይ ማለት ምዃኑ ንርዳእ ኢና። ኩላትና ግን ብዘይ ኣፈላላይ ንርእስና ንኣምላኽ ምቕራብ ዝብል ሓሳብ ገለ ሓገዝ የድልየና እዩ፣ ንኹሉ ገዛእ ርእስና ኣብ ምእታው።
ንነብስና ኣብ ፖስታ ከነእትዋ ኣይንኽእልን ኢና። እቲ ኣሻር መጺኡ ናብ ጻሕሊ ደይብና ክንብል ኣይንኽእልን ኢና፤ “ሎሚ ንኣምላኽ ዘቕርቦ መስዋእቲ ባዕለይ እየ።”
መብዛሕትኦም ሰባት ምሉእ ርእስና ንኣምላኽ ክንህብ ተዳሊና ናብ ናይ ኣምልኾ ኣገልግሎት ኣይንኣትዉን እዮም። ቅድሚ ምኻድና ክንናዘዝን ክነጽህን ዘለዎ ሓጢኣት ኣምጺእና ኢና። መልሲ ዘድልዮም ሕቶታትን መፍትሒ ዘድልዮም ጸገማትን ኣምጺእና። ምልዓል ዘድልዮ ጾርን ክብገስ ዘለዎ ጭንቀትን ኣምጺእና- ከምኡ’ውን ብስጭትን ጭንቀትን ስልችዋትን ትሑዛትን፡ ኩሉ ዓይነት ምዝንባል። ንመብዛሕትና ካብ ንርእስና ንኣምላኽ ምሕላፍ መዝገብ ቸክና ኣውጺእና መስዋእትና ብዕጽፊ ኣዕብዩ ኣብ ጻሕሊ ምቐለለ ክብል ይፈቱ።
ንርእስና ንኣምላኽ ክሳብ ዘይሃብና ግን ኣይሰገድናን ክብል ደፊረ። ኣምልኾ ማለት ጠቕላላ ተወፋይነት ናይቲ ጠቕላላ ሰብ ንጠቕላላ ህይወት እዩ። ካብኡ ዝንእስ ዝዀነ ይኹን ነገር ናይ ሓቂ ኣምልኾ ኣይኰነን።
ናይ ሓቂ ኣምልኾ፡ ንእግዚኣብሄር እተራቐቐ ጸሎት ምቕራብ ጥራይ ኣይኰነን። ዘነቓቕሕ ቅዳሴ ወይ ውቁብ ስርዓት እውን ኣይኮነን። ዓበይቲ ወፈያታት እውን ኣይገብርን እዩ። ከምኡ’ውን ግርማዊ መዝሙር ውዳሴ ምዝማር፡ ወይ ስብከት ምስማዕ ኣይኮነን። ናይ ሓቂ ኣምልኾ ዝፍጸም ሓጢኣት ክንናዘዝን ካብቲ ሓጢኣት ክንምለስን ድሕሪኡ ምሉእ ብምሉእን ብምሉእ ልብን ንኣምላኽ ምስ ነቕርብ እዩ።
ሓደ ሰብ ምስ ህላወ እግዚኣብሔር ምስ ኣጋጠመ ንርእሱ ብምሉእ ልቡ ክህብ ኣይምደፈረን ድዩ? ሓደ ሰብ ብግርማኡን ቅድስናኡን እንተዝሕዙ፡ ኩሉኦም እናሃበ ኣብ እግሩ ኣይምወደቐን ድዩ? ሓደ ሰብ ፍቕርን ሓይልን ናይቲ ዅሉ ዝኽእል ኣምላኽ እንተ ዚስምዖም፡ ንዅሉ ነብሱ ኣይምኣተወንዶ፧
I. ብምሕረቱ ንርእስና ንእግዚኣብሔር ነቕርብ (ቍ. 1)
ጳውሎስ ምሕረት ኣምላኽ ከም ዝሓየለ ስነ-ሞጎቱ ንርእስና ንኣምላኽ ምሃብ የቕርቦ። ጳውሎስ፡ “ብምሕረት ኣምላኽ እልምነኩም ኣለኹ . . . ስጋኹም ከተቕርቡ” (ሮሜ 12፡1)። ኣምላኽ ብወዱ የሱስ ክርስቶስ ኣቢሉ እንታይ ከም ዝገበረልና ምስ እንፈልጥ፡ እቲ እንኮ መልሲ ንርእስና ምሉእ ብምሉእ ንዕኡ ምሃብ ጥራይ እዩ። ኢየሱስ ወሃቢ ጸጋ እዩ። እቲ ምዉት ዘተንስእ። እቲ ዘድሕነና።
ንሕና ሓጥኣን ኢና። እቲ ሓጢኣት ሞት ዘስዕብ ሳዕቤን ኣለዎ። ገና ሓጥኣን እናሃለና ግና ክርስቶስ ምእንታና ሞተ። ሕጂ ንዓና ዝኸውን ውግዘት ከይህሉ ሳዕቤንን መቕጻዕትን ሓጢኣትና ኣብ ልዕሊ ገዛእ ርእሱ ሒዙ ኣብ ቦታና ወሰደ። ካብ ሓዊ ሲኦል ናብ ዘለኣለማዊ ህላወ ኣምላኽ ድሒንና። ንሱ ድማ ናይ ጸጋን ምሕረትን ተግባር እዩ። እቲ ናይ መወዳእታ ህያብ እዩ። ፈጺምካ ኣይትረስዖ።
እዚ ድማ ምሉእ ህይወትና ንኣምላኽ ክንህብ እኹል ድርኺት ክኸውን ይግባእ። ምሕረት ኣምላኽ ምሕሳብ ዘይንቀሳቐሰና እንተ ዀይኑ፡ ኣብ ሽግር ኣለና ማለት ድዩ፧ ብዘይ ፍቕርን ይቕረታን ኣምላኽ ኣበይ ምሃለና? ብዘይ ህላወ ኣምላኽ ኣብ ህይወትና ኣበይ ምሃለና?
መጠቃለሊ
የሱስ ወትሩ ሓደ ሰብ ኣብ ምስዓብ ኩሉ ይሓትት’ዩ። ፍሉይ ነገር ገይሩ ኣይፈልጥን። ከምኡ እንተ ዝገብር ነይሩ፡ ሓደ ሃብታም መንእሰይ ንየሱስ ክስዕቦ ዝመጸሉ ግዜ ምኾነ ነይሩ። ብደገ እቲ ሰብኣይ ዓቢ ሰዓቢ ዝገብር ኩሉ መጻወድያታት ነይርዎ። ብውሽጡ ግና ሒዝዎ ነበረ። የሱስ ነዚ ኣለለየ። ብኸፊል ቃል ኪዳን ኣይቅበልን እዩ። ሽዑ ኣይገበረን፤ ሕጂ ኣይገብሮን’ዩ። ሃዋርያ ጳውሎስ ንክርስቶስ ምሉእ ብምሉእ ምስዓብ እንታይ ማለት ምዃኑን ኣብ ህይወት ሓደ ሰብ ዝገብሮ ሳዕቤናዊ ለውጥታትን ስነ-መለኮታዊ ቅርጺ ይህብ።
እዚ ስብከት እዚ ንሰማዕቲ ኣምላኽ ብዘይ ቅድመ ኩነት ኢድካ ምሃብ ከም ዝጽበ ከዘኻኽሮም እዩ። ሓንሳብ ምስ ተሰርሐ ግን ንሓደ ሰብ ናብቲ ዝደልዮ ሓቀኛ ህይወት ዝቕይር ሜታሞርፎሲስ ይፍጸም።
መእተዊ
ሆኪ ፖኪ ጌርኩም ትፈልጡ ዶ? እታ ንእሽቶ ደርፍን ሳዕስዒትን’ያ ጸጋማይ ቅልጽምና ወይ የማነይቲ እግርና ወይ ካልእ ክፋል ኣካላትና ኣብቲ ዓንኬል ኣእቲና ነቕንቕጣ፡ ድሕሪኡ “ንርእስኻ ተጠውያ” እትብለና። “ምሉእ ነብስኻ ኣብ ...” ብዝብል ትእዛዝ ዝዛዘም ንጡፍን ሓደ ሓደ ግዜ ድማ ኣድካሚን ንእሽቶ ልምምድ’ዩ።
ብዛዕባ’ታ ደርፍን ሳዕስዒትን ክሓስብ ከለኹ፡ ካልእ መምርሒ’ዩ ዝዝከረኒ። እዚኣ ካብ ሃዋርያ ጳውሎስ እያ፣ ከምዚ ኢሉ ይጽሕፍ፦ “ስለዚ ኣሕዋተየ፣ ብምሕረት ኣምላኽ፣ ስጋኹም ከም ህያው መስዋእቲ፣ ቅዱስን ንኣምላኽ ባህ ዘብልን ጌርኩም ከተቕርቡ እላቦ። እዚ መንፈሳዊ ኣምልኾኹም እዩ” (ሮሜ 12፡1)። “ስጋኹም ከተቕርቡ” ጳውሎስ “ኩሉ ገዛእ ርእስኹም ኣእትዉ” ዝብሎ ኣገባብ እዩ። እቲ ኣምልኾ ኢልና እንጽውዖ ልምዲ መዝሙርን ሳዕስዒትን ምሉእ ሰብና ንኣምላኽ ምቕራብ ዘጠቓልል እዩ። እዚ ካብ’ቲ ልምዲ ሳዕስዒት ዝኸበደ’ዩ።
መብዛሕትና ኣብ ቤተ ክርስቲያን መስዋእቲ ገንዘብ ምሃብ ዝብል ሓሳብ ንርድኦ ኢና። ጻሕልን ፖስታን ኣሎ፡ ገንዘብና ወይ ቸክና ኣብ ፖስታ ኣእቲና ኣብ ጻሕሊ ነውድቖ። ኣብ ህይወትና ንዝረኸብናዮ በረኸት ኣምላኽ ኣፍልጦ ምሃብ ዝውክል እዩ፤ ንኣገልግሎት ጉባኤ ዘለና ተወፋይነት ዝውክል እዩ፤ ኣካል ኣምልኾና እዩ፤ ኣምላኽ ዝያዳ ንኽባርኸና መስኮት ሰማይ እንኸፍተሉ መንገዲ’ዩ፤ ንብዙሓት ንዋታዊነት ጸረ መርዚ እዩ ዝውክል። ውሑዳት ገለ ምትብባዕ ክጥቀሙ ይኽእሉ እኳ እንተኾኑ መብዛሕትና ግን ንቤተክርስትያን መስዋእቲ ምቕራብ እንታይ ማለት ምዃኑ ንርዳእ ኢና። ኩላትና ግን ብዘይ ኣፈላላይ ንርእስና ንኣምላኽ ምቕራብ ዝብል ሓሳብ ገለ ሓገዝ የድልየና እዩ፣ ንኹሉ ገዛእ ርእስና ኣብ ምእታው።
ንነብስና ኣብ ፖስታ ከነእትዋ ኣይንኽእልን ኢና። እቲ ኣሻር መጺኡ ናብ ጻሕሊ ደይብና ክንብል ኣይንኽእልን ኢና፤ “ሎሚ ንኣምላኽ ዘቕርቦ መስዋእቲ ባዕለይ እየ።”
መብዛሕትኦም ሰባት ምሉእ ርእስና ንኣምላኽ ክንህብ ተዳሊና ናብ ናይ ኣምልኾ ኣገልግሎት ኣይንኣትዉን እዮም። ቅድሚ ምኻድና ክንናዘዝን ክነጽህን ዘለዎ ሓጢኣት ኣምጺእና ኢና። መልሲ ዘድልዮም ሕቶታትን መፍትሒ ዘድልዮም ጸገማትን ኣምጺእና። ምልዓል ዘድልዮ ጾርን ክብገስ ዘለዎ ጭንቀትን ኣምጺእና- ከምኡ’ውን ብስጭትን ጭንቀትን ስልችዋትን ትሑዛትን፡ ኩሉ ዓይነት ምዝንባል። ንመብዛሕትና ካብ ንርእስና ንኣምላኽ ምሕላፍ መዝገብ ቸክና ኣውጺእና መስዋእትና ብዕጽፊ ኣዕብዩ ኣብ ጻሕሊ ምቐለለ ክብል ይፈቱ።
ንርእስና ንኣምላኽ ክሳብ ዘይሃብና ግን ኣይሰገድናን ክብል ደፊረ። ኣምልኾ ማለት ጠቕላላ ተወፋይነት ናይቲ ጠቕላላ ሰብ ንጠቕላላ ህይወት እዩ። ካብኡ ዝንእስ ዝዀነ ይኹን ነገር ናይ ሓቂ ኣምልኾ ኣይኰነን።
ናይ ሓቂ ኣምልኾ፡ ንእግዚኣብሄር እተራቐቐ ጸሎት ምቕራብ ጥራይ ኣይኰነን። ዘነቓቕሕ ቅዳሴ ወይ ውቁብ ስርዓት እውን ኣይኮነን። ዓበይቲ ወፈያታት እውን ኣይገብርን እዩ። ከምኡ’ውን ግርማዊ መዝሙር ውዳሴ ምዝማር፡ ወይ ስብከት ምስማዕ ኣይኮነን። ናይ ሓቂ ኣምልኾ ዝፍጸም ሓጢኣት ክንናዘዝን ካብቲ ሓጢኣት ክንምለስን ድሕሪኡ ምሉእ ብምሉእን ብምሉእ ልብን ንኣምላኽ ምስ ነቕርብ እዩ።
ሓደ ሰብ ምስ ህላወ እግዚኣብሔር ምስ ኣጋጠመ ንርእሱ ብምሉእ ልቡ ክህብ ኣይምደፈረን ድዩ? ሓደ ሰብ ብግርማኡን ቅድስናኡን እንተዝሕዙ፡ ኩሉኦም እናሃበ ኣብ እግሩ ኣይምወደቐን ድዩ? ሓደ ሰብ ፍቕርን ሓይልን ናይቲ ዅሉ ዝኽእል ኣምላኽ እንተ ዚስምዖም፡ ንዅሉ ነብሱ ኣይምኣተወንዶ፧
I. ብምሕረቱ ንርእስና ንእግዚኣብሔር ነቕርብ (ቍ. 1)
ጳውሎስ ምሕረት ኣምላኽ ከም ዝሓየለ ስነ-ሞጎቱ ንርእስና ንኣምላኽ ምሃብ የቕርቦ። ጳውሎስ፡ “ብምሕረት ኣምላኽ እልምነኩም ኣለኹ . . . ስጋኹም ከተቕርቡ” (ሮሜ 12፡1)። ኣምላኽ ብወዱ የሱስ ክርስቶስ ኣቢሉ እንታይ ከም ዝገበረልና ምስ እንፈልጥ፡ እቲ እንኮ መልሲ ንርእስና ምሉእ ብምሉእ ንዕኡ ምሃብ ጥራይ እዩ። ኢየሱስ ወሃቢ ጸጋ እዩ። እቲ ምዉት ዘተንስእ። እቲ ዘድሕነና።
ንሕና ሓጥኣን ኢና። እቲ ሓጢኣት ሞት ዘስዕብ ሳዕቤን ኣለዎ። ገና ሓጥኣን እናሃለና ግና ክርስቶስ ምእንታና ሞተ። ሕጂ ንዓና ዝኸውን ውግዘት ከይህሉ ሳዕቤንን መቕጻዕትን ሓጢኣትና ኣብ ልዕሊ ገዛእ ርእሱ ሒዙ ኣብ ቦታና ወሰደ። ካብ ሓዊ ሲኦል ናብ ዘለኣለማዊ ህላወ ኣምላኽ ድሒንና። ንሱ ድማ ናይ ጸጋን ምሕረትን ተግባር እዩ። እቲ ናይ መወዳእታ ህያብ እዩ። ፈጺምካ ኣይትረስዖ።
እዚ ድማ ምሉእ ህይወትና ንኣምላኽ ክንህብ እኹል ድርኺት ክኸውን ይግባእ። ምሕረት ኣምላኽ ምሕሳብ ዘይንቀሳቐሰና እንተ ዀይኑ፡ ኣብ ሽግር ኣለና ማለት ድዩ፧ ብዘይ ፍቕርን ይቕረታን ኣምላኽ ኣበይ ምሃለና? ብዘይ ህላወ ኣምላኽ ኣብ ህይወትና ኣበይ ምሃለና?