Dyondzo: Vubihi bya ku Vambiwa

Hi pfula Tibibele ta hina mixo lowu eka ndzima ya makume mbirhi nkombo ya Matewu. Hi fika eka xiyenge xo suka eka ndzimana ya 27 ku ya eka 44, xiyenge lexi hi nga ta langutana na xona vhiki leri na leri landzelaka loko hi ri karhi hi kambisisa ku vambiwa ka Hosi Yesu Kriste. Emalembeni yo tala lama hundzeke, Frederic Farrar u tsale buku leyi nge The Life of Christ. Naswona eka tsalwa ra yena ra Vutomi bya Kriste, u na xiyenge lexi ndzi nga tsakelaka ku mi hlayela xona tanihi ndhawu ya ku twisisa ka hina ndzimana leyi nga emahlweni ka hina.

“Rifu hi ku vambiwa ri vonaka ri katsa hinkwaswo leswi ku vava ni rifu swi nga vaka na swona eka leswi chavisaka ni leswi chavisaka.Ku pfimba ka nhloko, ku pfimba, torha, ndlala, ku pfumala vurhongo, ku hisa ka miri loku chavisaka, tetanus, tingana, ku hangalasiwa ka tingana, ku ya emahlweni nkarhi wo leha ka ku xanisiwa, ku chava ka ku langutela, ku dlayiwa ka swilondza leswi nga languteriwangiki, hinkwaswo swi nyanyisiwa ku fikela laha swi nga tiyiseleriwaka nikatsongo, . kambe hinkwaswo swi yima hi ku komisa yinhla leyi a yi ta nyika muvabyi ku wisa ka ku titivala Xiyimo lexi nga riki xa ntumbuluko xi endle leswaku ku famba-famba kun’wana ni kun’wana ku vava Misiha leyi handzukeke ni misiha leyi pfotlokeke a yi ba hi ku vava loku nga heriki ku xaniseka ko hambana-hambana ku ye emahlweni ku andza hakatsongo-tsongo, ku engeteriwe eka swona ku vava loku nga tiyiselekiki ka torha leri pfurhaka ni leri hlundzukeke Naswona swiphiqo leswi hinkwaswo swa miri swi vange ku nyanyuka ka le ndzeni ni ku vilela loku endleke leswaku ntshembo wa rifu hi woxe, wa rifu, nala la nga tiviwiki loyi hi ntolovelo munhu a rhurhumelaka ngopfu loko a tshinela, a rhwala xiphemu xa ku ntshunxiwa loku nandzihaka ni lokunene.”

Xin’we xi le rivaleni eka leswi Ferrar a swi vuleke na leswi hi swi tivaka hi ku vambiwa naswona hi leswi: Leswaku eku vambiweni ka munhu, a ku ri hava loyi a a karhateka hi rifu ro hatlisa ni leri nga vavisiki. A nga kona loyi a a karhateka hi ku hlayisiwa ka mpimo wihi na wihi wa xindzhuti xa munhu. Swi hambanile swinene. Vavambhi va lave ku xanisiwa loku vavaka ka ku tsongahatiwa loku heleleke loku tlulaka pulani yin’wana ni yin’wana ya rifu leyi munhu a tshameke a yi tumbuluxa. Naswona a ku ri ku xanisiwa loku Hosi ya hina Yesu Kriste a ku tiyiseleke hikwalaho ka hina – hikwalaho ka hina.

Ku vambiwa ka Kriste, ha swi tiva, i nhlohlorhi ya matimu ya nkutsulo. Ha swi tiva sweswo. I ndhawu leyikulu ya xikongomelo xa Xikwembu xa ku ponisiwa. Hinkwaswo swi fika emakumu exihambanweni laha Hosi yi rhwalelaka swidyoho swa misava naswona hikwalaho yi nyika ku ponisiwa eka hinkwavo lava pfumelaka. Nakona hi ndlela yo karhi, xihambano kutani i nhlohlorhi ya pulani ya Xikwembu, naswona xi kombisa tintswalo na tintswalo na vunene na musa na rirhandzu ra Xikwembu ku fana na xiendlakalo xin’wana ematin’wini lexi nga tshama xi swi kota. Xikombiso xin’we lexikulu xa rirhandzu na tintswalo ta Xikwembu swi voniwa exihambanweni. Nakona hi nga ya eka tsalwa leri vulavulaka hi xihambano hi heta ku kongomisa hinkwako eka ku tihlavutela ka Xikwembu ka rirhandzu na tintswalo exihambanweni. Swi vonaka eka mina leswaku sweswo, hi xiphemu lexikulu, i xikongomelo xa evhangeli ya Yohane. Hilaha Yohane a tsalaka hakona hi xihambano, minkarhi hinkwayo swi huma eka langutelo ra Xikwembu. U kombisa leswaku i ku hetiseka ka vuprofeta, leswaku i kungu ra Xikwembu leri nga endleleni na kungu ra Xikwembu leri nga eka xiyimiso. Nakona hi languta evhangeli ya Yohane kutani hi hlaya rhekhodo ya ku vambiwa, nakona hi hlamarisiwa hi ku hlamala ka ku vangama ka Xikwembu na tintswalo na rirhandzu eka rifu ra Yesu Kriste.

Kambe sweswo a hi xikongomelo xa Matewu. Matewu u tshinelela xihambano hi langutelo leri hambaneke swinene. Matewu u hlamusela ku vambiwa ku nga ri hi ku ya hi langutelo ra vunene bya Xikwembu kambe hi ku ya hi langutelo ra vubihi bya vanhu. Naswona nhlokomhaka ya Matewu yi le ka ndlela leyi vanhu va hombolokeke ha yona ni ndlela leyi rifu ra Yesu Kriste ri kombisaka vubihi bya mbilu ya munhu ha yona. Nakona ndzi nga vula leswaku tani hi leswi rifu ra Yesu Kriste hi tlhelo rin’we ri nga nhlavutelo yin’we leyikulu ya rirhandzu na tintswalo ta Xikwembu, hi tlhelo rin’wana i nhlavutelo yin’we leyikulu na leyi tlakukeke ya ku thyakisa na vubihi bya mbilu ya munhu. Kutani u ni mintiyiso yimbirhi leyi hambaneke hakunene leyi paluxiweke hi xitsundzuxo eka xiendlakalo lexi xin’we. Nakona swi tano leswaku eka Mintirho ndzima ya 2, loko Petro a chumayela hi Pentekosta, u vula leswaku Xikwembu xi veke leswi kambe n’wina hi mavoko yo homboloka mi swi endlile.

Nakona loko hi languta kutani eka evhangeli ya Matewu, ahi nge voni ngopfu ku vambiwa kusuka eka tlhelo ra tintswalo na rirhandzu ra Xikwembu tani hileswi hi swivonaka kusuka eka tlhelo ra ku thyakisa ka munhu na vubihi. I vuhomboloki lebyi nga ringanisiwiki na nchumu. Naswona loko ku ri ni ndhawu leyi vuprofeta ni xitatimende xa Yeremiya 17:9 swi voniwaka eka yona, laha a nga te, “Mbilu ya munhu yi kanganyisa ku tlula swilo hinkwaswo naswona yi hombolokile swinene,” yi kona laha endhawini leyi. Wolowo i vumbhoni byin’we lebyikulu bya ntiyiso wa xiga xexo.

Sweswi a swi fana ni loko vuhomboloki a byi humelelanga evuton’wini bya Kriste emahlweni ka leswi, hikuva byi humelele. Vuhomboloki byi ringetile ku N’wi dlaya loko a velekiwa. Yi ringete ku onha vito ra dyondzo ya Yena. Yi ringetile ku yimisa masingita ya Yena. Eku heteleleni vuhomboloki byi tiyisisile ku gweviwa ka Yena rifu hi ku tlula mpimanyeto wun’wana na wun’wana wa vululami emisaveni ya Vayuda na Vamatiko. Vuhomboloki se byi N’wi xengile.


​Dyondzo: Ndzi lava leswaku mi yima tani hi vana emisaveni namuntlha mi khoma rivoni

Manghenelo
Vafilipiya i papila ro hetelela ra Pawulo leri yaka ekerekeni. U ri tsala ku sukela loko a khotsiwe eRhoma. Eka Vafilipiya 2:6-11, hi yingiserile Mukwetsimi Pawulo loko a ri karhi a pfula risimu. Hi tlhela hi vitana ndzimana yoleyo " risimu ra Filipiya." Pawulo u khutaza Vafilipiya leswaku va khathalelana, va vekana emahlweni ka un’wana ni un’wana hi layini. U yima a ehleketa hi mbilu, "Ndzi lava xifaniso xa leswi," kutani a ku, "Ehleketa hi Yesu Kriste." Nakona a tshoveka a nghena eka risimu.
U ri, "Yesu Kriste loyi a a ri eka xivumbeko xa Xikwembu, xivumbeko xa Xikwembu hi xoxe, u vone swi nga bohi ku khomelela eka ku ringana koloko kutani a tihambanisa, kutani a titeka xivumbeko, xivumbeko xa nandza, kutani a yingisa hambi ku ri ku fa, rifu exihambanweni." Eka xitlhokovetselo, i muxaka wa ku rhelela loko u ri karhi u ya ehansi u kongoma eka ku chava ka Xihambano.
Eka Yesu Kriste, Xikwembu hi xoxe, N’wana, xi titeke xihuku xa nandza, xi tihambanisa xi ta exihambanweni. Hikwalaho, Xikwembu Tatana xi tlakusile Yesu swinene. Yesu i vito leri nga ehenhla ka vito rin’wana ni rin’wana, leswaku hi vito ra Yesu, matsolo hinkwawo ma nkhinsama, etilweni ni le misaveni ni le hansi ka misava, ni ririmi rin’wana ni rin’wana ri pfumela leswaku Yesu Kriste i Hosi ku dzunisa Xikwembu, Tatana.
Risimu leri ri vulavula hi rirhandzu ra Xikwembu leri voniwaka tanihi xiendlakalo lexi humelelaka. Eka Testamente Leyintshwa, rirhandzu a hi miehleketo, rirhandzu a hi thiyori, rirhandzu i xiendlakalo lexi tlakukeke. Hi leswi swi humeleleke eXihambanweni. I loko Yesu a tihlanganisa na hina a hluvula matimba ya swidyoho swa hina, a hluvula matimba ya rifu hi roxe hi ku ma teka, a hluvula matimba ya diyavulosi matlhari. Nakona sweswo i xiendlakalo lexi humeleleke exihambanweni, nakona hi swona leswi Pawulo a hi tiyisisaka swona eka risimu rero lerikulu.
I yini lexi landzelaka? I yini lexi landzelaka sweswo? Lawa i marito lama landzelaka.
(Hlaya Vafilipiya 2:12-13)
Ndzi ta mi lemukisa hi marito ma nga ri mangani lama nga eka xivulwa xexo lama tsakisaka swinene. U sungula hi ku vula leswaku, ''Tanihi leswi mi tshameke mi ndzi yingisa emahlweni ka mina, sweswi ndzi yingisa loko ndzi nga ri kona," a nga kona eka vona, sweswi u le khotsweni ra le Rhoma.
Ndzi ta mi byela hi rito leri nge "yingisa." Rito "obey" ri twala ri ri rote na vuhlonga loko hi twa rito ra Xinghezi leri nge "obey." Rito leri entiyisweni ri tirhisiweke laha leri RSV yi ri hundzuluxeleke "yingisa" hi ku kongoma hi Xigriki rito "yingisa." Yingisela. Naswona sweswo ndzi swi tsakela ku antswa hikuva swi hlayisa ntshunxeko wa wena. Naswona yi ri, "Tanihi leswi u tshameke u ndzi yingisela loko ndzi ri na wena, hambi loko ndzi nga ri kona, u ndzi yingisela."
Swa tsakisa leswaku rito leri hundzuluxeriweke ri va "yingisa" hi Xiheveru ri fana, ri tlhela ri va rito leri vulaka "yingisa." I rito lerikulu ra Xiheveru leri nge shema.Eka Deteronoma 5, hi na xivulwa lexi sungulaka ntirho wo kwetsima esinagogeni. "Twana, 0 Israel, ku na Xikwembu xin'we lexi u nga ta xi gandzela, Xikwembu xin'we naswona ku hava swikwembu swin'wana emahlweni ka wena." Ku pfuriwa ka Milawu ya Khume, hi shema.
Entiyisweni, vatswari, loko Pawulo a byela vana va hina va majaha na vanhwanyana, "Vana, yingisa vatswari va n'wina," entiyisweni u tirhise rito leri fanaka. "Vana, yingisani vatswari va n'wina." Ndzi swi tsakela sweswo ku antswa. Swi vula leswaku ku na ku koteka ka ku burisana, na swona. "Yingisa vatswari va wena, va twe." Nakona, vatswari, i rito ro antswa ku ri vula. U nga vuli u ku, "Ndzi yingise." Vula, "Ndzi yingiseni." Sweswo swa antswa, hikuva swi vula ntshunxeko wa munhu loyi a ku twaka. Swi vula vutshembeki bya vona vini. Swi tlhela swi vula leswaku ku na mbulavurisano lowu yaka emahlweni na leswaku ku na vuxaka.
Endla Hi Ripfumelo Ra Wena
Pawulo u ya emahlweni a vula, hi xivulwa lexi dumeke swinene, "Tirha ku ponisiwa ka n'wina hi ku chava ni ku rhurhumela, hikuva Xikwembu xi tirha eka n'wina, ku swi lava ni ku endla xiboho xa xona lexinene." Ndzi na nchumu wun’we lowu ndzi faneleke ku wu xiya na n’wina naswona hi wona ku hleleka ka ririmi. Wa tiva tindzimi ti hambanile, tindzimi hinkwato emisaveni. Ku hambana loku ku ni vuyelo lebyikulu eka ndlela leyi u twisisaka xivulwa ha yona.
Ndzi ta ku nyika xikombiso. Hi Xijarimani, riendli leri nga eka xivulwa ri le makumu ematshan’weni yo va eku sunguleni ka xivulwa. Sweswo swi khumba ririmi ra Xijarimani swinene. Swi endla leswaku ririmi ra Xijarimani ri va ririmi leri kongomeke swinene. A swi hlamarisi leswi ku nga ririmi ra vativi va sayense, hikuva ri kongomile hikwalaho ka ku navela koloko kun’we ka ririmi leswaku riendli ri le makumu ka xivulwa. Ndzi ta ku nyika xikombiso.
A hi nge u rhumela n’wana wa wena wa mufana kumbe wa nhwanyana, kumbe mana wa wena, kumbe nuna wa wena, kumbe nsati, exitolo ku ya teka swo karhi; xivulwa xa Xijarimani a xi ta famba hi ndlela leyi, "Ku ya exitolo, xinkwa, masi, ku hava swilo swa nsusumeto, famba!" Vona riendli ri le makumu. U tsala nxaxamelo lowu ehansi hi vukheta, ngopfu-ngopfu xiphemu xa "no impulse items". Eku heteleleni u twa riendli ra nkoka, "famba." Wa vona, hi yona ndlela leyi sayense yi ehleketaka ha yona. U rhanga hi ku hlengeleta data hinkwayo, ivi u hetelela u hlengeleta riendli. "Famba!"
Sweswi, Xinghezi xi hambanile. Maendli ya Xinghezi, hi ku angarhela, ya ta emahlweni. Naswona ku ni mimpfuno ya sweswo. Swi endla leswaku ririmi ra hina ri va ririmi ra swiendlo swa le henhla. Ku ni swiphiqo hambiswiritano. Xikombiso, u ku, "Murhandziwa, famba exitolo, a swi tano ke?" Nakona se ndzi humile hi nyangwa. Vona? Hikuva se ndzi twile riendli ra xiendlo.